دکتر خادمی‌پژوهشگر تاریخ در یادداشتی ارسالی به مشعل ابادان درباره خانه سازی در امیدیه می‌نویسد: کلنگ شرکت شهر امیدیه در سال ۱۳۲۶ توسط انگلیسی‌ها زده شد. خط آهنی از امیدیه به بندر شاهپور کشیده شد تا لوازم مورد نیاز چاه‌‌‌های نفت را در امیدیه دپو کنند.

در واقع امیدیه(در آغاز عمیدیه) اولین درای پورت(Dry Port) یا بندر خشک در ایران بود. در شروع ساخت شرکت شهر امیدیه، مکان زندگی کارگران چادر بود. اما از سال ۱۳۲۸ با ساخت چندین کوره آجرپزی کار ساخت منازل کارمندی و کارگری آغاز شد. طراحی خانه‌ها توسط معمار انگلیسی، جیمز ویلسون، معمار باغ شهر آبادان، صورت گرفت. اولین خانه‌ها با ساخت منازل کارمندی(بنگله) آغاز شد.

نخست ۷ بنگله ساخته شد که این محل معروف ۷ هفت بنگله گردید. سپس ساخت اولین منازل کارگری نیز آغاز شد. به محله ای که خانه‌ها در آنجا ساخته شد، سی برنج گفته شد که همان کانستراکشن برنچ(Constraction Branch) انگلیسی به معنی بخش ساخت و ساز هست. گست هوس، مین آفیز، مخابرات و دیگر ادارات شرکت شهر امیدیه نیز به مرور ساخته شدند که طراح همه ویلسون انگلیسی بود.

پس از کودتای سال ۱۳۳۲ و عقد قرادداد کنسرسیوم در سال ۱۳۳۴، شرکت نفت از یک خانم معمار انگلیسی به نام جین درو دعوت کرد که برای حل برخی مشکلات منازل شرکت نفت و ساخت خانه‌‌‌های جدید به ایران مسافرت کند. مرحله ی دوم خانه سازی در امیدیه توسط این خانم صورت گرفت.

جین درو

خانم جین درو منازل بسیاری را برای کارمندان و کارگران شرکت نفت در امیدیه طراحی کرد که از شیوه‌‌‌های مدرن طراحی در ساخت آنها بهره گرفت. استفاده از سنگ تیشه ای، دیوارهای مشبک، سقف شیروانی کوتاه و منافذ عبور هوا در زیر آنها، راه پله‌‌‌های چوبی در ساختمان‌‌‌های اداری از جمله ویژگی‌‌‌های معماری وی می‌باشد.

باشگاه و سینمای کارگری آریا، استخر کارمندی، ساختمان فرودگاه امیدیه، گست هوس، استاف استور، ترینینگ اسکول، مهد کودک برای فرزندان شرکت نفت، منازل خلبانان هلندی، منازل کارمندی که به خانه سفید‌ها شهرت دارند، منازل کارمندی جی تایپ سنگی کارمندان، منازل کارمندی در پشت منازل خلبانان هلندی، ساخت تارمه برای منازل جی تایپ کارمندی، منازل کارگری بلوکی‌‌‌های قدیم و جدید جزو کارهای وی در امیدیه می‌باشند.

خانم جین درو منازلی را نیز برای کارگران و کارمندان شرکت نفت در آبادان، اهواز، مسجدسلیمان نیز طراحی کرد. مستر پلن گچساران نیز توسط وی صورت گرفت. پایان یادداشت/

( James Mollison Wilson)جیمز مالیسون ویلسون معمار شهرک‌ها و خانه‌‌‌های شرکت نفت انگلیس ایران بود که پس از قرارداد ۱۹۳۳ تحول چشمگیری در جامعه پیرامونی صنعت نفت پدید آورد. جیمز مالیسون ویلسون ده‌ها بنا و عمارت با طراحی نوین در دهلی‌نو،بصره و آبادان و تهران از خود به جا گذاشت. شهرک بوارده، خانه‌‌‌های جدید بریم، خانه‌‌‌های کواترا در آبادان و ساختمان دفتر نفت در تهران که اکنون در اختیار وزارت خارجه است از جمله آثار گروه جیمز مالیسون ویلسون است.

افزودن دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *